Vanzelfsprekendheden ontmaskeren

We leven in een kader met veel vanzelfsprekende regels. Enerzijds zorgt dat voor structuur en duidelijkheid, maar anderzijds werkt het ook verdovend en weerhoudt het ons ervan om zelf verantwoordelijkheid te nemen binnen dat kader. Evolutie houdt net in dat we de verouderde vanzelfsprekendheden ontmaskeren. Zoals dat bv gebeurde met de afschaffing van slavernij, toen een hele economie gebaseerd was op gedwongen arbeiders of de instelling van vrouwenstemrecht, toen het vooral mannen in de rookkamer waren die over politiek nadachten.

Zo is het in onze tijd vanzelfsprekend dat we vanaf onze geboorte opgeleid worden om geld te verdienen alvorens we een eigen plek kunnen hebben. Een plek waar we ons vrij voelen, waar we kunnen neerzetten wat we graag willen: een warm nest voor ons gezin, een stuk grond om ecologisch aan voedselproductie te doen,... Vaak voelen we met heel ons lijf wat juist is, maar toch zijn er hoge drempels die onze doeleinden hard in de weg staan. Eén van de voornaamste drempels is ruimte. Er is een plek nodig, een stuk grond om onze dromen te laten uitkomen. Deze drempel bleek de laatste decennia steeds hoger te worden, tot we op het punt kwamen dat een stuk grond kopen aan ettelijke honderdduizenden euro/ha enkel nog weggelegd is voor wie geld bezit of opbrengt.

Het is alsof we eerst een schuld moeten aflossen vooraleer we de toelating krijgen om echt onszelf te zijn. De meeste jeugddromen verdwijnen naar de lange baan, omdat geld verdienen, op welke manier dan ook, prioritair en zoveel urgenter is. We ruilen onze tijd en energie, ons leven, in voor geld, ipv voor onze eigen dromen.

Kopen, lenen, huren,… het aandeel maandelijkse vaste kosten neemt zulke grote proporties aan, dat we gedwongen worden om het economische spel te blijven meespelen. De bank als cipier. Uit noodzaak, om te voorzien in onze basisbehoeftes en in de honger naar luxe en consumptie. Voor sommigen wordt geld verdienen het ideaal op zich of zelfs een verslaving.

Het feit dat we ‘werken’ en ‘geld verdienen’ meestal in één adem noemen, toont aan hoe vanzelfsprekend deze sociale regel geworden is. Vrijwilligerswerk, zorg voor de buurt, zorgen voor het gezin, bomen planten, een vereniging dynamisch houden, zelfvoorzienend leven… al die hoogstaande menselijke activiteiten zakken een trapje lager in onze morele code, terwijl voor het verdienen van geld heel wat ethische grenzen schaamteloos aan de kant geschoven worden.

Hoeveel waardevoller voelen nochtans de zaken die met liefde vanuit een innerlijke waardering gegeven worden: een kindertekening, een lekkere maaltijd, een hartig woordje, een welgemeende blik van verstandhouding, een appreciatie voor het gedane werk, een wederzijds graag zien… Wordt intrinsieke waardering niet overwoekerd door financiële waardeschalen?

Met onze coöperatie willen we deze vanzelfsprekendheid blootleggen. Om toelating te hebben om te doen we wat we echt graag doen, zou er niet eerst een schuld afgebouwd moeten worden. De aarde, grond, is in se geen te verdelen handelswaar. Integendeel: indianen voelden zich een deel van een grotere samenleving, net omdat ze niet afgescheiden leefden op een individueel territorium, waar ze ongebreideld voorbij alle morele normen hun goesting konden doen. Als lid van een samenleving was hun vrijheid begrensd door de mogelijkheden van volgende generaties. Ze beheerden de aarde veel bewuster als een schakel in de evolutie. In onze cultuur belemmert de focus op de eigen af te betalen realiteit ons al te vaak in het opnemen van verantwoordelijkheid voor het grotere plaatje.

Ons systeem van vanzelfsprekendheden is momenteel ziek. Heel wat onbezonnen gewoontes zijn mis-daden naar de volgende generaties geworden (overconsumptie, plastiekproductie, energiemisbruik, grenzeloze uitputting van aardse hulpbronnen,…). Ons parasitair gedrag respecteert het ritme van het geheel niet meer…. De natuur kan onze ratrace niet meer volgen. Haar zelfregulerende werking evolueert niet aan hetzelfde tempo. We dienen dringend te vertragen en zelfs mee te helen.

Met ‘Daarom Wel!’ willen we stukken grond vrijkopen, waardoor ze niet langer als handelswaar gebruikt kunnen worden. Als dit op 1 plaats lukt, kan het zich als een trilling verder zetten naar andere plekken. Elk met zijn eigen karakter en klemtoon,… een nieuwe vanzelfsprekendheid die rust kan brengen in ons systeem.